محيط زيست منبع خداداد و تجديدناپذيري است كه متضمن بقاي نسلهاي آينده ميباشد. از اين روي اهميت حفظ و بقاي آن به عنوان يك ضرورت اساسي در كليه كشورها و فرهنگها مورد توجه است. آلودگيهاي گسترده و روزافزون منابع زيستمحيطي به عنوان يكي از بغرنجترين چالشها، جهان امروز و سلامت بشر را تهديد ميكند. آلايندههاي گوناگوني ميتوانند باعث آلودگي منابع زيستمحيطي شوند. به همين منظور جهت شناسايي منابع مختلف آلاينده و يافتن راهكارهاي مناسب جهت رفع آلودگي و جلوگيري از آلودگي بيشتر تحقيقات گستردهاي در زمينههاي مرتبط با محيط زيست انجام ميشود.
صنعتي شدن كشور در چند دهه گذشته همراه با افزايش نرخ سريع جمعيت و نياز به تامين امكانات مورد نياز آنها باعث شده است تا منابع محيط زيستي كشور شديداً مورد تهديد قرار گيرند. در همين راستا، فشار مضاعفي به اكوسيستمهاي شكننده زيست محيطي همچون جنگلها، رودخانهها، درياها، منابع آب زيرزميني و ... وارد شده است. از آنجا كه در گسترش فعاليتهاي صنعتي، كشاورزي و محدودههاي شهري و روستايي بحث توسعه پايدار مد نظر قرار نگرفته است، امروزه مشاهده ميشود كه بسياري از منابع تجديدناپذير ملي كشور به دليل افزايش بار آلودگي از حيز انتفاع ساقط شدهاند. از اين جهت در راستاي شناسايي منابع آلاينده و ارائه راهكارهاي مناسب جهت رسيدن به توسعه پايدار، نياز به تحقيقات كاربردي و بنيادي زيستمحيطي در كشور شديدا مدنظر قرار گرفته است.
استان قم به دليل قرار گرفتن در حاشيه كوير و برخورداري از اكوسيستم شكننده، ظرفيت بسيار محدودي در توسعه بخش كشاورزي داشته است. اما در چند دهه اخير توسعه نابسامان شهري همراه با افزايش سرمايهگذاري صنعتي در اين استان (به دليل محدوديت در سرمايهگذاريهاي آلاينده در شعاع 120 كيلومتري پايتخت) باعث شده است كه محيط زيست آن در معرض خطرات روزافزون قرار گيرد. عدم توجه كافي به بحث توسعه پايدار استان باعث نابودي برخي از منابع ملي و زيست محيطي شده و در صورت عدم توجه كافي و انجام تحقيقات ميداني و توسعهآي در سطح استان جهت حل اين معضلات در آيندهاي نه چندان دور محيط زيست اين استان به طور كامل نابود خواهد شد.
جهت انجام تحقيقات گسترده در زمينه عوامل آلاينده هاي محيطي و يافتن منابع آلاينده زيستمحيطي در سطح استان قم كه نهايتاً منجر به بروز خطرات گسترده در سطح جامعه ميشوند و همچنين به منظور فراهم آوردن زمينه رشد پژوهشهاي كاربردي در سطح استان و به فعليت رساندن توان پژوهشي اعضاي هيات علمي دانشگاه قم، پيشنهاد راه اندازي پژوهشكده سبز تحقيقات زيستمحيطي به شوراي محترم گسترش آموزش عالي كشور ارائه گرديد كه در اواخر سال 1382، اين درخواست مورد تاييد قرار گرفت.
اين پژوهشكده اكنون با سه گروه پژوهشي آلايندههاي زيستمحيطي، گروه پژوهشي فرهنگ و محيط زيست و گروه پژوهشي بيوانفورماتيك و محيط زيست فعاليت مي نمايد و با دارا بودن بيش از چهل همكار پژوهشگر تمام وقت، نيمه وقت و يا پارهوقت در كليه زمينههاي مرتبط با بحثهاي زيستمحيطي، در زمينههاي كاربردي و بنيادين و فرهنگسازي، فعاليت مينمايد. پژوهشكده سبز مكان اصلي انجام تحقيقات زيستمحيطي در سطح استان، استانهاي مركزي كشور و حتي به عنوان عضوي موثر در شبكه تحقيقات زيستمحيطي كشور در سطح ملي ميباشد. فراهم نمودن زمينه بسيار مناسب جهت جذب پژوهشگران در سطح استاني و ملي و همچنين فراهم آوردن زمينههاي تعامل و همفكري هر چه بيشتر با دستگاههاي اجرايي، نويد بخش گسترش روزافزون پژوهشهاي كاربردي، بنيادي و توسعهاي در اين پژوهشكده بوده است. گسترش گروههاي پژوهشي مورد نياز جهت رسيدن به چشمانداز محيط زيست سالم در سطح استان و ملي ضروري بوده و به تدريج ساير گروههاي پژوهشي با كسب اجازه از معاونت محترم پژوهشي وزارت متبوع و شوراي محترم گسترش آموزش عالي راهاندازي خواهند شد. هم اكنون درخواست راهاندازي دو گروه ديگر نيز ارائه گرديده است. .
گسترش حوزههاي فعاليت در سطح ملي (از طريق همكاري در ايجاد و توسعه شبكه تحقيقات زيستمحيطي) و بينالمللي (از طريق گسترش همكاريهاي فعلي با مراكز تحقيقاتي و دانشگاهي كشورهاي ديگر) در دو سطح منطقهاي (با كشورهاي حاشيه درياي خزر و كشورهاي حاشيه خليج فارس) و فرامنطقهاي (با كشورهاي توسعه يافته همچون انگليس، استراليا، آمريكا، كانادا، ژاپن و ...)، در حال انجام بوده و به مرور گستردهتر نيز خواهد گرديد.